Bệnh mù màu là một bệnh lý có nhiều người mắc phải, chủ yếu do di truyền. Bệnh mù màu không ảnh hưởng đến tính mạng tuy nhiên người bệnh sẽ gặp phải những khó khăn trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, đặc biệt là những công việc liên quan đến màu sắc.
Bệnh mù màu là gì?
Bệnh mù màu (rối loạn sắc giác hay loạn sắc giác). Là tình trạng bệnh về mắt khiến cho người bệnh có thể nhìn rõ mọi vật nhưng không phân biệt được một số màu sắc như màu đỏ, màu xanh lá, xanh biển hoặc khi pha trộn giữa các màu này với nhau.
Trong đó, tình trạng mù màu không phân biệt được màu vàng và xanh dương thường ít phổ biến hơn. Bệnh mù màu không gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh, nhưng nó ảnh hưởng tới cuộc sống sinh hoạt, công việc của người bệnh gặp nhiều khó khăn và gen bệnh có thể di truyền cho thế hệ sau.
Bệnh mù màu là một tật bẩm sinh. Tuy bệnh đã có từ cổ xưa, nhưng do hạn chế về kiến thức và người bệnh vẫn có khả năng nhìn nhận sự vật bình thường (chỉ không phân biệt được một số màu) nên không một bệnh nhân nào biết khuyết tật của mình.
Người phương Đông thường sẽ ít bị mù màu hơn người phương Tây. Theo thống kê của nước ngoài, chỉ có 4-5% đàn ông phương Đông bị mù màu, còn người phương Tây thì tỷ lệ này lên tới 8-9%.
Nguyên nhân gây ra mù màu ở mắt
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra bệnh mù màu ở mắt, trong đó có các nguyên nhân điển hình như sau:
Theo các bác sĩ chuyên khoa mắt, bệnh mù màu xảy ra khi người bệnh gặp phải các vấn đề của các sắc tố trong mắt, đó cũng chính là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh mù màu. Về mặt cấu tạo, trên võng mạc có các tế bào phản xạ với ánh sáng được gọi là tế bào que và tế bào nón. Ở đó, tế bào nón có chứa sắc tố màu phản xạ với các bước sáng khác nhau của ánh sáng nên nếu tế bào nón có chứa tất cả các sắc tố đúng thì thị lực sẽ tốt, nhưng chỉ một sắc tố bị sai lệch thì sẽ khiến người bệnh không nhìn thấy một số màu.
- Do rối loạn di truyền: Là một bệnh di truyền, bệnh mù màu có liên quan đến cặp nhiễm sắc thể giới tính bệnh gây ra do đột biến hoặc thiếu một gen trên nhiễm sắc thể X, làm rối loạn tế bào cảm thụ ánh sáng ở mắt cần để phân biệt màu sắc. Gen này là gen lặn. Nếu con trai nhận được gen này ở người mẹ thì không thể phân biệt được màu sắc vì nhiễm sắc thể Y không có gen màu sắc trội để lấn át gen mù màu.
Với với con gái, chỉ bị bệnh này nếu có 2 gen mù màu, 1 của mẹ và 1 của bố mắc bệnh di truyền sang. Nếu con gái chỉ có 1 gen bị bệnh tình sẽ không sao, vì gen màu sắc ở nhiễm sắc thể còn lại đủ át được gen bệnh. Đó là lí do vì sao nam giới mắc chứng mù màu có tỷ lệ cao hơn so với nữ giới.
- Do bệnh nhân mắc một số bệnh về mắt võng mạc, đục thuỷ tinh thể, bệnh Parkinson, thoái hóa hoàng điểm, bệnh bạch cầu, bệnh Alzheimer, nghiện rượu mãn tính và thiếu máu hồng cầu hình liềm, tiểu đường, huyết áp cao, … có thể là điều kiện gây thâm hụt màu, ảnh hưởng đến nhận diện màu sắc của mắt.
- Do sử dụng một số thuốc làm thay đổi nhìn màu sắc như thuốc cao huyết áp, nhiễm trùng, bệnh tim, rối loạn thần kinh, trầm cảm,…
- Lão hóa cũng là một nguyên nhân dẫn đến bệnh mù màu.
- Do người bệnh tiếp xúc với các hóa chất mạnh: Việc tiếp xúc với một số hóa chất mạnh như disulfua carbon, phân bón và styrene có thể gây mất màu sắc thị giác. Nếu công việc phải tiếp xúc nhiều với các hóa chất này thì tầm nhìn màu sắc sẽ bị ảnh hưởng bởi vì sự mất mát của một số tầm nhìn màu sắc.
Dấu hiệu nhận biết bệnh mù màu
Một số dấu hiệu nhận biết người mù màu:
- Người bệnh không thể phân biệt được một số màu sắc nhất định.
- Ở mức độ nhẹ, người mù màu gặp khó trong việc phân biệt xanh lá – đỏ, xanh dương – vàng. Mức độ nặng không phân biệt được các loại màu sắc với nhau.
- Nghiêm trọng hơn, người bệnh có thể không nhìn thấy bất kỳ màu nào, chỉ nhìn thấy mọi thứ trong sắc thái của màu xám (hội chứng rối loạn thị giác di truyền – achromatopsia Ước tính trên thế giới, cứ 30.000 người có 1 người mắc phải hội chứng trên.
- Dùng sai màu khi vẽ.
- Đau đầu, đau mắt khi nhìn vào màu.
- Khó đọc khi nền trang giấy có nhiều màu sắc
- Nhiều trường hợp thường chỉ thấy màu trắng, xám, đen
- Bị rối loạn thị lực cũng có thể gặp ở bệnh nhân mù màu
Phòng ngừa bệnh mù màu như thế nào?
Bệnh mù màu phần lớn do gen di truyền, tuy nhiên bác sĩ sẽ có phương pháp hỗ trợ, tư vấn, lên phác đồ điều trị giúp người bệnh bảo vệ mắt.
Bệnh mù màu mặc dù không gây ảnh hưởng xấu và biến chứng về sức khỏe nhưng lại ảnh hưởng rất lớn đến sinh hoạt, lao động của người bị bệnh. Do đó, ngoài yếu tố di truyền thì cần loại trừ những tác động xấu có thể ảnh hưởng thị giác.
- Để phòng ngừa mù màu, mỗi người cần chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ và thăm khám, sàng lọc bệnh trước khi kết hôn.
- Tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định từ bác sĩ. Khi gặp các vấn đề về thị lực, cần thăm khám ngay để có phương án điều trị kịp thời.
- Đối với trẻ từ 3-5 tuổi, nhất là bé trai cần được thăm khám tại bệnh viện mắt và kiểm tra sắc giác định kỳ bằng bảng thiết kế đặc biệt. Việc kiểm tra sớm trong lứa tuổi đi học sẽ giúp phụ huynh phát hiện các bất thường của sắc giác, để từ đó có biện pháp hỗ trợ kịp thời, tránh những khó khăn mà trẻ gặp phải. Đặc biệt, việc tầm soát này rất cần thiết đối với một số ngành nghề đặc thù như: thiết kế, đồ họa, phi công, tài xế…
- Chăm sóc sức khỏe, lưu ý các bệnh nội khoa có thể dẫn đến mù màu như: Cao huyết áp, tiểu đường, tim mạch…
- Khi làm việc trong môi trường độc hại cần mặc đồ bảo hộ khi tiếp xúc với hóa chất. Tránh các chấn thương vùng mắt, vùng đầu, dễ gây tổn thương đến thị giác
- Tham khảo ý kiến của bác sĩ khi gặp những vấn đề bất thường về thị giác. Đặc biệt chú ý, không được tự ý dùng thuốc điều trị khi không có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
Cách điều trị bệnh mù màu
Chưa có cách điều trị mù màu bẩm sinh. Người bị mù màu do thuốc hoặc biến chứng từ những bệnh khác có thể chữa trị được. Hiện nay, để hỗ trợ người mắc tình trạng này, các nhà khoa học đã phát minh ra kính lọc màu sắc. Loại kính này tuy không chữa dứt điểm nhưng có thể giúp người bệnh phân biệt màu sắc dễ dàng.
Có một số phương pháp giúp tăng nhận thức về màu sắc của người mắc bệnh mù màu như:
Những loại kính áp tròng giúp bệnh nhân phân biệt được màu, tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa Mắt trước khi lựa chọn sử dụng.
Sử dụng kính lọc màu dựa trên bộ lọc Bragg. Những chiếc kính này được đánh giá hiệu quả cao, tuy nhiên giá thành khá mắc và hơi cồng kềnh do vậy nó không tương thích với các loại kính mắt điều chỉnh thị lực khác.
Mặt khác, người bệnh thường khắc phục tình trạng này bằng cách nhận biết một số món đồ có màu theo thứ tự của đèn giao thông. Đồng thời, nhờ người thân sắp xếp và đánh dấu lên những bộ quần áo có màu giống nhau.
Có các ứng dụng hỗ trợ phân biệt màu sắc đã được phát triển và tích hợp trên Android và IOS, người dùng có thể tải xuống để sử dụng.
Một số bài kiểm tra mắt về màu sắc
Đây là hai bài tập cơ bản nhất để kiểm tra nhận biết màu sắc của bạn, hãy cùng tìm ra đáp án đúng trong mỗi câu hỏi trên.
Trên đây là những thông tin về bệnh mù màu, mặc dù bệnh lý này không gây nguy hiểm tới tính mạng nhưng nó cũng mang lại những khó khăn trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày, đặc biệt là những công việc liên quan đến đồ họa, hàng không, quân sự,… Bạn cần thường xuyên thăm khám và để bác sĩ tư vấn những phác đồ điều trị cho phù hợp với từng trường hợp của người bệnh.
Mọi thông tin chi tiết xin vui lòng liên hệ:
BỆNH VIỆN TNCK MẮT QUỐC TẾ DND HẢI DƯƠNG
Địa chỉ: 250 Trường Chinh, Phường Tân Bình, TP. Hải Dương, Tỉnh Hải Dương
Hotline: 0899 034 034
Fanpage: https://www.fb.com/HaiDuong.matquocte.vn
Website: https://haiduong.matquocte.vn/
